Heel bewust doordrongen zijn, van het zijn van een 'gewoon materieel object' zoals alle andere objecten om ons heen, is waarschijnlijk niet bepaald een evolutionair voordeel te noemen. Want als er iets is wat de evolutie ´wil´, dan is het wel dat wij onszelf, al dan niet bewust, gigantisch belangrijk vinden. Als je jezelf diep van binnen zou gaan ervaren als een rollende steen, die nu eenmaal rolt zoals hij rolt, zou je er misschien zomaar het bijltje bij neer gooien. Je zou je de moeite misschien niet meer nemen om je voort te planten. Nu is het zo, dat de evolutie om dat te voorkomen, nog wel wat meer trucjes heeft bedacht om ons aan het eten en het voortplanten te houden. Maar het klinkt best logisch, dat evolutie er geen brood in ziet, ons mee te geven dat wij niet meer als ´ingewikkeld rollende stenen´ zijn. 

Iets anders wat vrij zeker evolutionair in ons geëvolueerd is, is onze behoefte tot wraak nemen (vergelden). Dit is een behoorlijk oud product van de evolutie en daarmee ook behoorlijk sterk. Snel en hard ´terug meppen´ verhoogde de kans op overleving op de korte termijn al lang voordat we primaten waren. Maar dit werd later in de evolutie nog veel belangrijker. Toen we in groepen begonnen te leven, en in aanraking kwamen met andere groepen en zelfs andere homogeslachten, werd wraakneming een goede garantie om in de toekomst niet nogmaals het slachtoffer te worden. Evolutie heeft ´wraak nemen´, net als eten en seks, als het ware zoet laten smaken. Degenen waarbij wraak nemen ´zoet smaakte´, hadden een grotere overlevingskans omdat zij van zich af beten. Wie zich niet verdedigde en geen 'wraak nam', kreeg de reputatie van kwetsbaar te zijn en kwam in de toekomst gemakkelijker in het vizier van slechtdoeners. De organismen waarin zich de eigenschap van 'het terugpakken' bij aangedaan leed vestigden, hadden betere overlevingskansen dan degene waarin deze eigenschap zich niet ontwikkelde. Het zoet maken van wraak door de evolutie, heeft dus onze overlevingskansen vergroot. Bij sociale dieren (groepsdieren), breidde dit mechanisme zich in eerste instantie uit tot het ook willen het terugpakken van iets of iemand die onze naaste familieleden iets aangedaan had.  Vervolgens breidde dit zich zelfs uit tot aan de hele groep of kudde waarvan wij deel uitmaakten. 

´Smaakt wraak nemen echt zoet´? Of verzin ik dat hier gewoon terplekke om mijn verhaal kloppend te maken? Me dunkt dat wraak nemen zoet smaakt! Bijna alle actiefilms draaien hierop. We kennen allemaal wel het gevoel bij het kijken van een film waarin ´de slechterik´ iemand iets ergs heeft aangedaan. Dan willen wij dat de hoofdrolspeler zijn gram gaat halen. Bij mij is dat niet anders. Je kunt haast niet wachten tot die slechterik stevig teruggepakt wordt. En op dit principe draaien gigantisch veel films. Dat we van zulke films kunnen genieten hebben we dus van alle kanten te danken aan onze evolutie. Of het iemand die wraak neemt, heden ten dage, op de lange termijn ook iets oplevert, weet ik overigens niet. Hier wordt van alles over geschreven. Ik denk dat het niet veel anders is als met eten en met seks. Het is even lekker, maar het effect is daarna snel weg. Je neemt het zoete van het wraak nemen, en daarna heb je er weinig of niets meer aan. Het maakt het gemis van een geliefde denk ik niet minder. Ik denk niet dat wraak nemen, een slachtoffer van een ernstig misdrijf, op lange termijn veel oplevert. De meeste psychologen denken hier ook zo over. Maar zeker weet ik dat niet en ik moet dan ook voorzichtig zijn met iets wat snel glad ijs wordt. Wat wel zeker klopt, is dat wraak nemen niets met gerechtigheid te maken heeft als vrije wil niet bestaat.